Truyền thuyết về loài hoa này gắn liền với một người con gái xinh đẹp tên là Ban, biết bao chàng trai si mê, theo đuổi, nhưng Ban lại đem lòng yêu chàng trai nghèo, tài giỏi tên là Khum. Gia đình Ban không chấp nhận chàng trai, họ ra sức ngăn cản, chia rẽ. Không cam chịu chia ly, hai người đành bỏ trốn mong được sống hạnh phúc cùng nhau. Chàng và nàng chết đi khi tình yêu còn chưa trọn vẹn. Nàng hóa thành loài cây cho sắc hoa trắng tinh khôi man mác tím, người dân lấy tên nàng đặt cho loài hoa ấy là Ban. Từ đó, trong tiềm thức người Tây Bắc, hoa ban biểu trưng cho sự thủy chung son sắt và vẻ đẹp trắng trong của người con gái.
Hoa ban làm người ta yêu thêm mảnh đất Điện Biên, người Thái coi hoa ban là một trong những loại hoa biểu trưng cho tình yêu. Cũng như món xôi ngũ sắc, màu tím biểu trưng cho sự trung thủy, màu đỏ cho tình yêu sắc son, say mê, lãng mạn… Nhưng sắc trắng của hoa ban không chỉ sự thuần khiết, nó còn mang trong mình bản chất của tình yêu trong sáng, không vụ lợi, toan tính. Tình yêu đích thực từ trái tim. Hoa ban cũng mang lại những mùa màng bội thu.
“Giữa đại ngàn hoa ban đầy huyền ảo
Làm anh say chân lảo đảo bước đi
Anh chẳng hiểu sao bỗng thấy lâm li
Hoa ban trắng đã nhâm nhi nỗi nhớ”
Lễ hội Hoa Ban năm 2025 và Ngày hội Văn hoá, Thể thao và Du lịch các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ VIII diễn ra từ ngày 13-16/3/2025, tại thành phố Điện Biên Phủ. Các hoạt động chính trong Lễ hội: Trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa, du lịch; giới thiệu văn hóa truyền thống của địa phương; không gian văn hóa vùng cao; các hoạt động giao lưu và thi đấu thể thao; Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc các dân tộc; Trình diễn, giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hoá truyền thống các dân tộc; Chương trình diễu hành Văn hóa đường phố; Hoạt động trải nghiệm xe đạp thồ, tải đạn và điểm nhấn là cuộc thi Người đẹp Hoa Ban năm 2025,...
MỘT SỐ HÌNH ẢNH CÁC EM HỌC SINH TRƯỜNG PTDTNT TỈNH ĐIỆN BIÊN CHỤP ẢNH HOA BAN
“Này cơn gió vừa thoảng hương xao xuyến
Như quyện theo mùi suối tóc nồng nàn
Chắc ai đó nỗi mong chờ cũng thế
Nên màu chiều đã tím sắc hoa ban.”