Kết quả và kinh nghiệm thực hiện xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chí trường đạt chuẩn quốc gia tại huyện Nậm Pồ

Thứ sáu - 26/06/2020 03:59

Nậm Pồ là huyện vùng cao biên giới khó khăn nhất của tỉnh Điện Biên. Huyện có 15 xã, tổng diện tích tự nhiên là 149.559,12 ha; có 8/15 xã biên giới giáp với nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Dân số gần 52.000 người, gồm 8 dân tộc, trong đó Dân tộc Mông chiếm tỷ lệ 69,18%.

Huyện có địa bàn rộng, địa hình hiểm trở, chia cắt, phức tạp, giao thông đi lại khó khăn, nhất là về mùa mưa lũ các tuyến đường liên xã đều bị chia cắt, tỷ lệ hộ nghèo cao chiếm 61,12 % (năm 2018); tình hình di dịch cư tự do, tuyên truyền đạo trái pháp luật, mua bán, sử dụng ma túy, xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc gây tiềm ẩn những phức tạp về an ninh trật tự. Việc quan tâm đầu tư xây dựng trường, lớp học kiên cố của Nhà nước chưa đáp ứng đủ so với nhu cầu, đặc biệt là hệ thống cơ sở vật chất trường lớp đảm bảo các tiêu chí xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia.
Tháng 6/2013, sau khi nhận bàn giao chia tách từ hai huyện Mường Chà, Mường Nhé thì phần lớn các xã mới tách đều chưa có trường, lớp học riêng biệt, hệ thống trường lớp học đã bị xuống cấp nhất là đối với cấp học tiểu học và Mầm non. Theo thống kê, đầu năm học 2013-2014, toàn huyện có 38 trường, trong đó: 11 trường MN, 15 trường TH, 11 trường THCS, 1 trường THPT, 8 trường Phổ thông dân tộc bán trú, có tổng số 778 lớp, 15.171 học sinh; 1510 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên. Toàn huyện chỉ có 4/37 trường đạt chuẩn quốc gia.
Toàn huyện có 664 phòng học. Trong đó: 389 phòng học kiên cố, 142 phòng gỗ, 133 phòng tạm; phòng công vụ giáo viên 125 phòng, 351 phòng ở nội trú học sinh. Trong đó: 278 phòng kiên cố, 73 phòng gỗ ba cứng, 110 phòng tạm. Tính đến thời điểm đó để đáp ứng đủ cho năm học mới 2013-2014 toàn huyện cần phải tu sửa, làm lại 133 phòng học, 110 phòng nội trú học sinh, phải làm mới 69 phòng học, 190 phòng nội trú học sinh và một số bếp ăn cho trường có học sinh bán trú...

Khuôn viên Trường Tiểu học Chà Cang, huyện Nậm Pồ

Tiếp nhận một thực trạng như vậy, song song với nâng cao chất lượng dạy và học thì việc xây dựng cơ sở vật chất trường, lớp học để thu hút học sinh đến trường, giáo viên “An cư lập nghiệp”, yên tâm công tác, đáp ứng các tiêu chí xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia được coi là một trong những vấn đề có tính cấp thiết trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Đặc biệt là giáo dục vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới đặc biệt khó khăn.
Nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng và hiệu quả của việc kiên cố hóa trường lớp học, đặc biệt hệ thống cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chí trường đạt chuẩn quốc gia, phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Pồ đã chủ động trong việc lập kế hoạch xây dựng cơ sở vật chất theo lộ trình với các hạnh mục cần phải làm như: Làm nhà lớp học, phòng học chức năng, phòng làm việc BGH, thư viện trường học, nhà ăn, bếp nấu, nhà công vụ giáo viên, nhà nội trú cho học sinh, nhà vệ sinh đã đạt được một số kết quả m ổn định để yên tâm thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên đại bàn.
Thực hiện sự chỉ đạo của các cấp lãnh đạo và căn cứ đặc điểm tình hình của huyện. Phòng Giáo dục và Đào tạo đã tham mưu, xây dựng Quy hoạch Phát triển sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Pồ giai đoạn 2015-2020, định hướng đến năm 2025, Kế hoạch xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2015-2020, định hướng đến 2025 với ý thức sâu sắc rằng xây dựng cơ sở vật chất là một trong năm tiêu chí quan trọng để xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia. Trong đó trước mắt chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch trường đạt chuẩn quốc gia tập trung các của việc thực hiện các tiêu chí: Kiện toàn vể tổ chức bộ máy nhà trường, nâng cao chất lượng đội ngũ, chất lượng học sinh và xây dựng cơ sở vật chất như sắp xếp lại hệ thống cơ sở vật chất hiện có, lên kế hoạch đầu tư xây và hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất nhà trường như, tu sửa và làm mới nhà lớp học, nhà công vụ giáo viên, nhà nội trú học sinh, phòng học chức năng, tường bao, vườn hoa cây cảnh, sân trường, khu hoạt động giáo dục thể chất, thư viện trường học và hệ thống công trình phu trợ khác trên tinh thần Nhà nước và nhân dân cùng làm, theo đó huy động phụ huynh học sinh đóng góp nguyên liệu sẵn có của địa phương, nhân dân, thầy cô giáo, học sinh góp ngày giờ công lao động, xi măng và tấm lợp do huyện kết hợp các nguồn lực hỗ trợ từ các tổ chức, cá nhân và từ nguồn ngân sách nhà nước.
Để thực hiện được mục tiêu đó, trong hệ thống các giải pháp, Phòng Giáo dục và Đào tạo chú trọng một số giải pháp sau:
Một là: Thành lập tổ công tác đến từng điểm bản, điểm trường điều tra, ghi hình, nắm bắt thực trạng và nhu cầu của nhà trường, trước tiên chú trọng đến cơ sở vật chất trường, lớp học, nhà công vụ cho giáo viên, sân chơi, bãi tập, bồn hoa cây cảnh, tường bao..., tổng hợp nhu cầu, chuẩn bị cho công tác báo cáo tại Hội nghị giao ban, đồng thời xây dựng kế hoạch, phương án, tham mưu chỉ đạo.
Hai là: Trên cơ sở thống kê rà soát phòng đã tham mưu cho UBND huyện tổ chức Hội nghị triển khai xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2015-2020, định hướng đến 2025. Hội nghị được chuẩn bị công phu, tổ chức cho lãnh đạo chủ chốt các xã, bản, Hiệu trưởng các trường thấy được thực trạng trường, lớp học hiện tại đơn vị mình, so sánh với các đơn vị khác qua hình ảnh được chiếu lên tại Hội nghị, sau đó tiến hành thảo luận, trao đổi, chất vấn tìm hiểu nguyên nhân đi đến thống nhất, phận định rõ trách nhiệm của trường, của bản, của xã trong công tác hoàn thiện kế hoạch đã đề ra. Sau hội nghị có kết luận của lãnh đạo huyện và giao kế hoạch chỉ đạo đính kèm.
Ba là: Thành lập các đoàn công tác đến các các cơ sở thường xuyên đôn đốc, triển khai và cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo của cấp Lãnh đạo, xây dựng các phương án ưu tiên phù hợp để hỗ trợ các nguồn lực lồng ghép, vận động phụ huynh học sinh hỗ trợ ngày giờ công, vật liệu sẵn có của địa phương như: góp ván gỗ, cát, sỏi, san nền nhà, dựng nhà...đồng thời những nơi không nhiên thuận lợi thì ưu tiên hỗ trợ làm nhà cột sắt, huy động mọi nguồn lực trong việc hỗ trợ mua cát, sỏi, xi măng...
Bốn là: Định kỳ trong Hội nghị giao ban tháng của ngành và qua các đợt công tác tại cơ sở, tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên xem một số hình ảnh các trường đang xây dựng cơ sở vật chất. Từ đó đã làm thay đổi nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên trong việc quyết tâm xây dựng cơ sở vật chất cảnh quan trường lớp học; đồng thời đưa ra các hình thức động viên, tuyên dương, phê bình, tư vấn thiết thực nhất cho các đơn vị trường tiếp tục thực hiện.
Năm là: Tranh thủ mọi sự ủng hộ giúp đỡ của các cơ quan, các tổ chức, các doanh nghiệp, kết hợp sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước một các linh hoạt trong việc ưu tiên hỗ trợ các đơn vị trong công tác xây dựng cơ sở vật chất. Huy động tốt các nguồn lực từ địa phương, giáo viên và học sinh. (Đối với các đơn vị thiếu nguồn nhân lực như các đơn vị trường Mầm non Phòng đã thành lập tổ công tác đến giúp đỡ, huy động các đơn vị trường THCS giúp đỡ trường Mầm non)
Sáu là: Chỉ đạo, khuyến khích các đơn vị tự tham quan học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, cách làm trong công tác tu sửa, xây dựng cơ sở vật chất, cảnh quan trường lớp học cũng như các phong trào học tập khác.

Cơ sở vật chất được cải tạo tạo không gian an toàn, xanh, thân thiện
tại Trường PTDTBTTH Chà Tở, Nậm Pồ

Tuy còn nhiều khó khăn do huyện mới được thành lập, song việc nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia là yếu tố quyết định khẳng định được chất lượng và hiệu quả của giáo dục và đào tạo huyện nhà và cũng là một trong những tiêu chí quan trọng trong việc xây dựng nông thôn mới . trong 5 năm qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo đã có kết quả cụ thể như sau:
- Cái được trước tiên phải kể đến đó chính là đã có sự thay đổi lớn về nhận thức trong nhân dân và trong đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của ngành Giáo dục và đào tạo huyện Nậm Pồ, khẳng định được rằng việc hoàn thiện cơ sở vật chất trường lớp học là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, huy động học sinh đến trường, đến lớp, giáo viên an cư lập nghiệp, yên tâm công tác.
Hiện nay, toàn huyện có 26/40 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, tăng 22 trường so với năm đầu thành lập huyện, 01 trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia mức độ II (PTDTBT TH Chà Nưa).
Nguồn kinh phí xã hội hóa ước tính khoảng trên 17 tỷ đồng, để có kết quả trên, các thầy cô giáo, học sinh và nhân dân đã đóng góp trên 20.000 ngày công lao động và 750 mét khối gỗ, 1.500 mét khối cát sỏi. Ngoài ra sự ủng hộ của các tổ chức, các cơ quan, doanh nghiệp trên 12 tỷ đồng…. Kết quả đạt được cho thấy thành quả công sức đóng góp cho sự nghiệp giáo dục huyện quả không nhỏ. Bài toán về xây dựng cơ sở vật chất trường lớp học nhà công vụ, nhà nội trú học sinh đáp ứng các tiêu chí xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia đã được mở ra.
Trong quá trình triển khai, thực hiện xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia trong đó việc xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng theo đúng tiêu chuẩn Chúng tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm như sau:
Thứ nhất: Để đạt được kết quả đã đề ra cần phải có biện pháp thay đổi nhận thức trong nhân dân toàn huyện, trong đội ngũ quản lý, giáo viên, nhân viên trong toàn ngành về tầm quan trọng của việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia tróng đó là xây dựng cơ sở vật chất trường lớp học đối với sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo huyện nhà.
Thứ hai: Tăng cường trong công tác chỉ đạo, bám sát, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc ngay từ cơ sở. Xây dựng kế hoạch chi tiết cụ thể, giao trách nhiệm cho từng đơn vị, phân định rõ nhiệm vụ đối với từng tập thể và cá nhân.
Thứ ba. Huy động tối đa và sử dụng linh hoạt có hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ nhất là nguồn nguyên liệu sẵn có của địa phương.
Thứ tư: Phải luôn chủ động, về kế hoạch và tổ chức thực hiện, tạo sự đồng thuận, quyết tâm rất cao, vượt khó hoàn thành kế hoạch đã đề ra.

Giờ học tiếng Việt của học sinh trường PTDTBT TH Vàng Đán, huyện Nậm Pồ

Mặc dù việc xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu trường đạt chuẩn quốc gia đã đạt được một số kết quả nhất định xong bản thân chúng tôi nghĩ rằng đó mới chỉ là giải pháp tạm thời nhằm khắc phục những khó khăn bước đầu. Trong thời gian tới, để có được cơ sở vật chất ổn định hơn, khang trang hơn, phần nào bớt đi những khó khăn, thiếu thốn lâu dài phòng Giáo dục và Đào tạo cần:
Chú trọng, đẩy mạnh công tác nâng cao chất lượng dạy và học, từng bước hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá đáp ứng yêu cẩu đổi mới giáo dục cần phải tăng cường hơn nữa trong việc tham mưu đầu tư, hoàn thiện cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ cho giáo dục. Đầu tư nhà ở cho học sinh nội trú dân nuôi; nhà ở công vụ cho giáo viên, trang thiết bị dạy và học theo hướng phát triển; đảm bảo nâng cao chất lượng dạy và học. Ưu tiên nguồn vốn của Nhà nước đầu tư xây dựng kiên cố hóa trường lớp học và các công trình phụ trợ phấn đấu đến năm 2020 toàn huyện có số phòng học và các công trình phụ trợ được xây dựng kiên cố.
Xây dựng cơ sở vật chất nói riêng, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia nói chung luôn là một bài toán khó và bài toán này càng khó hơn với ngành Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Pồ khi phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Song với nền tảng sẵn có, đặc biệt là nguồn nhân lực, cùng với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vươn lên của cán bộ quản lý, giáo viên và đặc biệt là sự đồng thuận của nhân dân các dân tộc trong huyện. Chúng tôi tin tưởng giáo dục Nậm Pồ sẽ từng bước được củng cố ổn định và phát triển vững chắc./.