Cụ thể, tại kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 có 5 bài thi, gồm 3 bài thi độc lập: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ; 2 bài thi tổ hợp: Khoa học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân đối với Giáo dục THPT; tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí đối với Giáo dục Thường xuyên). Thí sinh Giáo dục THPT thi 4 bài để xét công nhận tốt nghiệp THPT, gồm 3 bài thi bắt buộc (Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ) và 1 bài thi tự chọn (bài thi Khoa học Tự nhiên hoặc bài thi Khoa học Xã hội). Thí sinh Giáo dục Thường xuyên thi 3 bài để xét công nhận tốt nghiệp THPT, gồm 2 bài thi bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và 1 bài thi tự chọn (bài thi Khoa học Tự nhiên hoặc bài thi Khoa học Xã hội).
Trừ môn Ngữ văn thi tự luận, các bài thi còn lại sẽ thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan. Với môn trắc nghiệm, mỗi thí sinh trong cùng phòng thi có một mã đề thi riêng, làm bài thi trên phiếu trả lời trắc nghiệm khách quan, được chấm bằng phần mềm máy tính. Cách tổ chức thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan sẽ chấm dứt được tình trạng gian lận trong thi, đảm bảo tính khách quan, chính xác do hạn chế được các yếu tố ảnh hưởng từ con người. Một điểm khác so với năm 2016 là kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 chỉ có cụm thi do Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ trì, không còn hình thức cụm thi do các trường đại học chủ trì. Các trường đại học, cao đẳng phối hợp, hỗ trợ tổ chức thi.
Một giờ tự học trên lớp của học sinh trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Điện Biên Kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 đánh giá những kiến thức và kỹ năng cơ bản nằm trong chương trình học lớp 12; Phương thức xét tốt nghiệp THPT: Điểm các bài tốt nghiệp và điểm trung bình cả năm lớp 12 có tỷ lệ tương ứng 50:50; Việc có sử dụng điểm thi này để xét tuyển vào đại học, cao đẳng hay không là quyền của các trường Đại học - Cao đẳng (có 1 trong 4 phương thức tuyển sinh để các trường Đại học - Cao đẳng lựa chọn).
Để được xét công nhận tốt nghiệp THPT, thí sinh Giáo dục Trung học phổ thông thi 4 bài thi gồm: 3 bài thi bắt buộc Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và một bài thi tự chọn: bài thi Khoa học Tự nhiên hoặc bài thi Khoa học Xã hội; thí sinh Giáo dục Thường xuyên thi 3 bài thi gồm: 2 bài thi bắt buộc Toán, Ngữ văn và một bài thi tự chọn: bài thi Khoa học Tự nhiên hoặc bài thi Khoa học Xã hội.
Phương án thi THPT quốc gia 2017 có khả năng mang lại nhiều hiệu quả. Thời gian thi đã giảm được một nửa so với kỳ thi năm 2016: từ 4 ngày xuống 2 ngày; Giảm áp lực cho các cơ quan chức năng phải huy động nhân lực và vật lực để hỗ trợ kỳ thi trong thời gian khá dài như trước đây. Thí sinh được đảm bảo ổn định về tâm lý, sức khỏe để tham dự thi được tốt nhất. Việc chấm thi trắc nghiệm khách quan bằng máy giúp tiết kiệm rất lớn trong khâu chấm thi, rút ngắn thời gian chấm thi, không phải huy động số lượng lớn cán bộ, giáo viên tham gia công tác chấm thi, giảm chi phí xã hội.
Như vậy, phương án thi mới dự báo mang lại hiệu quả kinh tế và ý nghĩa xã hội, bảo đảm được sự công bằng, khách quan trong thi cử và thúc đẩy các nhà trường phải đổi mới dạy và học cho phù hợp, hiệu quả. Quan điểm tiếp tục đổi mới thi, xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh Đại học – Cao đẳng cho năm 2017 và những năm tiếp theo sẽ tuân thủ Luật Giáo dục và Luật Giáo dục Đại học; tăng quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đi liền với tăng cường chức năng quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo; tạo thuận lợi tối đa cho thí sinh, giảm áp lực thi cử. Đặc biệt, tiếp thu kinh nghiệm thế giới, có lộ trình và bước đi thích hợp, tiến tới phương án thi, tuyển sinh ổn định, bền vững, thực hiện lâu dài.
Bàn về sự tác động của phương án thi mới, thầy giáo Đào Xuân Mạnh, Hiệu trưởng trường THPT Búng Lao huyện Mường Ảng trao đổi: Việc thay đổi phạm vi nội dung thi và hướng ra đề thi THPT quốc gia 2017 thúc đẩy các nhà trường phải quan tâm nhiều hơn đến thay đổi phương pháp dạy học và phương pháp kiểm tra đánh giá, trong đó đề cao cách dạy của giáo viên và việc tự học của học sinh, kỹ năng làm bài thi trắc nghiệm khách quan.
Theo thầy Đỗ Thanh Lâm, giáo viên Vật lí trường THPT Mường Nhà, huyện Điện Biên, đề thi minh họa môn Vật lí do Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố không khác nhiều so với những năm trước, phần nhận biết và thông hiểu chiếm khoảng 50% đề thi nên học sinh đạt điểm trung bình là không khó, nếu được ôn tập tốt có thể đạt mức điểm cao hơn; mức độ phân hóa của đề minh họa rõ hơn đề thi năm trước và có câu hỏi vận dụng thực tiễn. Các môn thi Vật lí, Hóa học, Sinh học là các môn đã thực hiện thi trắc nghiệm từ nhiều năm trước, học sinh cơ bản đã quen với cách học, cách làm bài.
Với quan điểm về việc không nên hy vọng sự may mắn trong làm bài thi trắc nghiệm khách quan, cô Hoàng Minh Phượng, giáo viên bộ môn Lịch sử, Trường THPT Chà Cang huyện Nậm Pồ nhận định: Học sinh chỉ có thể có được điểm cao bằng cách rèn luyện, đọc nhiều, viết nhiều, nghe nhiều và hiểu đúng, không thể trông mong vào việc lựa chọn ngẫu nhiên và chờ đợi vào việc quay cóp, chép bài của bạn. Các giáo viên cần căn cứ vào đề thi minh họa của Bộ Giáo dục và Đào tạo để đầu tư xây dựng ngân hàng đề thi cho các học sinh thực hành; nên sử dụng kỹ thuật “Bản đồ tư duy” đối với những tiết ôn tập, hệ thống hóa kiến thức để học sinh nắm vững bài, có sự khái quát cao hơn.
Theo kế hoạch cuối tháng 10/2017, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên sẽ tổ chức Hội nghị nâng cao chất lượng thi THPT quốc gia năm 2017 nhằm đánh giá kết quả thi THPT quốc gia năm 2016, phân tích những điểm mới ở kỳ thi THPT quốc gia năm 2017, từ đó đề xuất các nhóm giải pháp nhằm nâng cao chất lượng các bài thi THPT quốc gia, tăng tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT và tỷ lệ học sinh đỗ đại học, cao đẳng. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ công tác quản lý, chỉ đạo, đến việc dạy và học các khâu chuẩn bị tổ chức kỳ thi tạo nên sự sẵn sàng để có được kết quả thi THPT quốc gia năm 2017 tốt nhất./.